On the day of imprisoned writers, the Kurdish Pen Center held an online seminar on the situation of expression in Kurdistan and Kurdish imprisoned writers.
The seminar was attended by Jennifer Clement Head of PEN International and the Carles Torner Director of PEN International and several other officials of this organization.
I have prepared the text of the report on the situation of freedom of expression in Iranian Kurdistan, which was read by Brivan Doski, the honorary head of the Kurdish Pen.
In my report, I mentioned the pressures, censorship, arrests and forcing writers and journalists to leave their homeland:
October 31 Famous Kurdish poet, writer and journalist Jalal Maleksha dies in Sanandaj.
Jalal Maleksha was a mirror of the sufferings of Kurdish writers and poets in Iran.
He was imprisoned during the Shah's reign and during the Islamic Republic.
His poetry circles were repeatedly dissolved by the Iranian security forces and some of his works were prevented from being published.
Kurdish writers and poets in Iran face severe censorship, work bans, and constant summonses to the security forces and prisons.
Another violation of the rights of Kurdish cultural activists in Iran is the prevention of publication of material related to Kurdish identity.
Also this year, 28 Kurdish newspapers and magazines were shut down, some due to lack of financial support and many closed by government agencies.
Currently, only a handful of Kurdish newspapers and magazines remain, which are also under severe censorship and pressure.
Another problem for Kurdish citizens, writers and poets is the ban on teaching Kurdish.
This year, Zahra Mohammadi was sentenced to 10 years in prison just for teaching Kurdish to Kurdish kids.
Pressure on Kurdish writers and poets in Iran is part of the escalation of pressure on political and civic activists and social activists.
According to the Kurdistan Human Rights Association, 205 Kurdish political and civil activists, writers and journalists have been detained by Iranian security forces since the beginning of this year.
According to the association, 386 Kurdish political, civic and cultural activists were arrested and sent to prison last year.
Some of the detainees were artists, writers, poets and journalists.
Due to increasing pressure from Iranian security forces in recent years, many Kurdish writers and poets have been forced to leave Iranian Kurdistan and seek refuge abroad.
Some of them settled in Iraqi Kurdistan and others in Turkey, and some went to European countries.
Exiled Kurdish poets, writers, and journalists continue to be threatened and pressured by Iranian security forces despite leaving Iran.
In particular, there is more pressure on exiled writers, poets and journalists living in Iraq or Turkey.
Iran's common border with these areas and the extensive influence and connections of the Islamic Republic and its security forces in these areas have made the lives of these cultural activists in Iraq and Turkey constantly endangered.
The seminar also noted the situation of writers in Turkish Kurdistan and that at least 71 Kurdish writers are currently in prison:
1) A. Menaf Osman: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Akhisar/MANİSA (T-Tipi Kapalı C. Evi-C/8
Akhisar/MANİSA)
2)Mizgîn Ronak (Mizgîn Aydin): Girtîgeha Tîpa M a Gebzeyê (Gebze M Tîpî Cezaevi)
3)Medya Yaklav: Girtîgeha Jinan a Sîncana Enqereyê (Sîncan Kadin Cezaevi)
4) Orhan Sakci: Girtîgeha Şakranê ya Nû ya Aliaga/ÎZMÎR (Yeni şakran cezaevi kampusu T3 9. Koguş Aliaga/ÎZMÎR)
5)Îskender Karaman: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Tekirdagê (Tekîrdag F Tîpî Kapali Cezaevî)
6)Mahmut Aslan: Girtîgeha Girtî ya Tîpa E ya Metrisê ( Metris E Tipi Kapalı Cezaevi)
7)Eyyup Yaşar: Girtîgeha Girtî ya Patnosê (Patnos Kapalı Cezaevi)
8)Ahmed Huseyîn: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Kandirayê (Kandıra T Tipi Kapalı Cezaevi)
9)Îdris Erenç: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Alîaga/Îzmîr (Aliağa F Tipi Kapalı Cezaevi İzmir
10)Huseyîn Duman: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T ya Burhanyê( T kapalı cezaevi Balıkesir Burhaniye)
11)Mustafa Geylani: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Xarpêtê ( Elazığ F Tipi Kapalı Cezaevi )
12)Servet Ozkan: Girtîgeha Girtî ya Ewlehiya Bilind a Wanê (Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi VAN)
13)Mehmet Alî Yaşa : Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Aliaga/Îzmîr (Alîağa F Tipi Kapalaı Cezaevi İzmir)
14) Leyla Atabay: Girtîgeha Tîpa E ya Elbistan/Maraş (Elbistan E Tipi cezaevi Maraş)
15) Nejat Kaya: Girtîgeha Tîpa F a Edirneyê (Edirne F Tipi Cezaevi)
16)Kerem Bilen: Girtîgeha Girtî ya Tîpa E ya Trabzonê (E Tipi Kapalı Cezaevi Trabzon)
17)Erdogan Uçar: 3'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Şakranê ( Şakran 3 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi Şakran/İzmir)
18)Ali Koç: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Karabukê (T Tipi Kapalı Cezaevi Karabük)
19)Haci Nahsan: 2'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Tekirdagê (2 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi Tekirdağ)
20)Ahmet Akgun: 2'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Tekirdagê (2 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi Tekirdağ)
21)Firat Can: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Denizliyê (T Tipi Kapalı Cezaevi Denizli)
22)Ramazan Çeper: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Edirneyê (F Tipi Kapalı Cezeavi Edirne)
23)A. Hamit Orbay: 2'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa F ya Tekirdagê (2 Nolu F Tipi Kapalı Cezavi Tekirdağ)
24)A. Hakim Kozluk: 2'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Tekirdagê (2 Nolu F Tipi Kapalı Cezavi Tekirdağ)
25)Fecriye Benek: Girtîgeha Girtî ya Tîpa M a Bayburtê (M Tipi Kapalı Cezaevi Bayburt)
26)Necmettin Tural: 1'emîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Tekidargê (1 Nolu F Tipi Kapalı Cezavi Tekirdağ)
27)Rizgar Turhan: Girtîgeha Girtî ya Tîpa E ya Afyonê ( E Tipi Kapalı Cezevi Afyon)
28)Mahmut Yamalak: 2'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa T ya Bunyan / Kayseriyê (2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi Bünyan/Kayseri)
29)Abdullatif Karaaslanli: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Hacilar/Kirikkale (F Tipi Kapalı Cezaevi Hacılar/Kırıkkale)
30)Ferhan Mordeniz: Girtîgeha Girtî ya Tîpa M a Menemen/Îzmîr ( M Tipi Kapalı Cezaevi Menemen / İzmir)
31)Comert Bozkurt: 2'yemîn Girtîgeha Tîpa T ya Şakran/Îzmîr (2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi Şakran / İzmir)
32)Cengiz Eker: 3'yemîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Şakran/Îzmîr (3 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi Şakran / İzmir)
33)Ekrem Baydogan: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F ya Kurkçuler/Edene (Kurkçuler F Tipi Kapalı Cezaevi Adana)
34) Muhammed Înal: 1’emîn Girtîgeha Tîpa F a Kandirayê (Kandıra 1 nolu F tipi cezaevi)
35) Yaşar Aslan: 2’yemîn Girtîgeha Ewlehiya Bilind a Tîpa F /A Blok/Tekirdag (2 Nolu F tipi Yuksek Guvenlikli Cezaevi A Blok Tekirdağ)
36) Haci Nahsan: 2’yemîn Girtîgeha Ewlehiya Bilind a Tîpa F /A Blok/Tekirdag (2 Nolu F tipi Yuksek Guvenlikli Cezaevi A Blok Tekirdağ)
37) Teyfik Yaşli: Girtîgeha Tîpa F a Boluyê (Bolu F Tipi Cezaevi Bolu)
38) Yucel Balyeci: Saziya Înfaza Ceza ya Girtî ya Tîpa L a Alanyayê (: Alanya L tipi kapalı ceza infaz kurumu E10 koğuşu Antalya/Alanya)
39) Îlhan Sami Çomak: 1’emîn Girtîgeha F ya Kiriklar (Kırıklar 1 No'lu F Tipi Cezaevi)
40) Abdullah Babat: 2’yemîn Saziya Înfazê ya Cezayê Giran a Enqere/Sîncan(Ankara/Sincan 2 Nolu F Tipi Kapali Ceza İnfaz Kurumu)
41) Abdullah Çelîk: Girtîgeha Tîpa F B2.4/59 Bolu (F Tipi Cezaevi. B2.4\59. BOLU.)
42)Ahmed Gerez: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T ya Beşikduzu/Trabzon (Trabzon Beşikdüzü T Tipi Kapalı Cezaevi)
43) Ali Alp: 2’yemîn Saziya Înfaza Ceza ya Girtî ya Yenî Şakran Îzmîr/Alîaga (Yeni Şakran 2 nolu T Tipi Kapali Ceza İnfaz İzmir/Aliaga)
44) Ali Koç: T Tipi Karabuk (Karabük T Tipi)
45) Burhan Eviz: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Eşen Fethiye/Mugla (Eşen T Tipi Kapalı Cezaevi/ Muğla Fethiye)
46) Cahit Ilboga: 2’yemîn Tîpa F’yê ya Tekirdagê (Tekirdağ 2 nolu F Tipi)
47) Cebrail Ancar : Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Îskenderûnê (İskenderun T Tipi Kapalı Cezaevi)
48) Edip Yalçinkaya: 1’emîn Girtîgeha Girtî ya Tîpa T a Amedê (Diyarbakır 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi)
49) Enver Ozkartal: Girtîgeha Girtî ya Tîpa T ya Bafrayê (Bafra T Tipi Kapali Cezaevi)
50) Ergin Atabay: Girtîgeha Tîpa F ya Boluyê (Bolu F Tipi Cezaevi)
51) Gulazer Akın: Girtîgeha Gebzeyê (Gebze Cezaevi)
52) Halil Guneş: 2’yemîn Girtîgeha Tîpa F ya Amedê (Diyarbakir 2 nolu F Tipi Cezaevi)
53) Hasan Alkiş: Girtîgeha Tîpa F a Boluyê (Bolu F Tipi Cezaevi)
54) Kadri Alkoç: Girtîgeha Karabukê (Karabuk Cezaevi)
55) Laleş Çeliker: 1’emîn Girtîgeha Girtî ya Tipa F a Tekirdagê (Tekirdağ 1 No'lu F Tipi Kapalı Cezaevi)
56) M. Nuri Ozen: Girtîgeha Tîpa F a Îzmîrê ( İzmir F Tipi Cezaevi)
57) M. Sait Yildirim: Girtîgeha Girtî ya Semsûrê (Adıyaman Kapalı Cezaevi)
58) M. Sait Yildirim: 1’emîn Girtîgeha Tîpa F a Kiriklar (Kiriklar 1 Nolu F Tipi)
59) Mahmut Baran: 3’yemîn Girtîgeha Tîpa T ya Şakranê Aliaga/Îzmîr (ŞAKRAN 3 No'lu T Tipi Cezaevi C-15. Aliağa/İZMİR)
59) Mehmet Kurhan: 1’emîn Girtîgeha Tîpa T a Bandirmayê (Bandırma 1 Nolu T Tipi Hapishanesi)
60) Murat Turk: Girtîgeha Tîpa F a Kandirayê (Kandıra F Tipi Cezaevi)
61) Nusret Yildiz: 2’yemîn Girtîgeha Tîpa F a Kiriklar (Kırıklar 2 nolu F Tipi Cezaevi)
62) Omer Çakir: Girtîgeha Girtî ya Tîpa L a Alanyayê (Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi)
63) Ozgür Gurbuz: Saziya Înfazê ya Ceza ya Girtî ya Beşikduzu Trabzon (Trabzon Beşikdüzü T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu)
64) Ramazan Çeper: Girtîgeha Girtî ya Tîpa F a Edirneyê (Edirne F Tipi Kapali Cezaevi)
65)Riza Kazici: Navê Berhemê (Ez ê W eme): Di 2015’an de li Girtîgeha Kandirayê jiyana xwe ji dest da.
66)Rojbîn Perîşan: Girtîgeha Girtî ya Jinê ya Tîpa M a Gebzeyê (Gebze M Tipi Kadın Kapalı Hapishanesi)
67)Selahattin Demirtaş: Girtîgeha Ewlehiya Bilind a Tîpa F a Edirneyê (Edirne F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi)
68) Sinan Sutpak: Saziya Înfazê ya Girtîgeha Girtî ya Tîpa E a Elbistan /Meraş (Kahraman Maraş Elbistan E Tipi Kapali Ceza İnfaz Kurumu)
69) Suat Gokalp:Girtîgeha Tîpa F a Boluyê (Bolu F Tipi Cezaevi)
70) Yucel Balyeci: Girtîgeha Girtî ya Tîpa L a Alanyayê (Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi)
71) Zeki Bayhan: 2’yemîn Girtîgeha Tîpa F a Tekirdagê (Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi)
Regarding the Iraqi Kurdistan region, it was noted that in the past two months, at least 20 civil society activists, journalists and writers have been arrested by the Kurdistan Region security forces:
نهوا
پێنی كورد پرسی گوشارهكانی سهر نوسهران و رۆژنامهنووسان و دوایین دۆخی نوسهرانی زیندانی و پێشێلكردنی ئازادی رادهربڕین له بهشه جیاجیاكانی كوردستانی گهیانده پێنی نێونەتەوەیی.
رۆژی 15ی نۆڤهمبر له لایهن پێنی نێونەتەوەییهوه به رۆژی جیهانی نوسهرانی زیندانی ناسێنراوه و لهو رۆژهدا به چالاكی جیاجیا دۆخی ئهو نوسهرانه و پێشێلكارییهكانی تر بهرامبهر به نوسهران، رۆژنامهنوسان و چالاكوانانی كلتوری دهخرێته بهرباس.
ناوهندی پێنی كورد سهر به پێنی نێودهوڵهتی له پانێلێكی ئۆنلایندا به بهشداری جێنیفهر كڵمێنت سهرۆك و كارلۆس تۆرنهر بهڕێوهبهری پێنی نێونەتەوەیی و چهند بهرپرسێكی تری ئهو رێكخراوهیه و بهشێك له ئهندامانی باسی له دوا رهوشی نوسهرانی زیندانی و دۆخی ئازادییهكان له بهشه جیاجیاكان كرد.
له پانێلهكهدا كه لهلایهن د. بێریڤان دۆسكی سهرۆكی شانازی پێنی كوردهوه بهڕێوهدهبرا، ئاماژه بهوهكرا كه له باكوری كوردستان لانیكهم 71 نوسهر و شاعیری كورد لهئێستادا له زینداندان.
هاوكات ههریهك له حهمید دلبهار و گولگهش دهریاسپی وهك نوسرانی زیندانی كراو باسیان له ئهزمونی خۆیان له زیندان و ئهو گوشارانهكرد كه له زینداندا بهرهوڕوویان ببوهوه.
ههر لهو پانێلهدا باس له رهوشی نوسهران، رۆژنامهنوسان و چالاكوانانی رۆژههڵاتی كوردستان كرا و ئاماژه به سانسۆر، رێگری له كاركردن، گرتن و راوهدونانیان كرا له لایهن هێزه ئهمنیهكانی ئێرانهوه.
لهو بهشهدا ئهوهخرایهڕوو، كه ههڵمهتی گرتن و دهستبهسهركردنی چالاكوانان له ساڵانی رابردوودا چڕ بووهتهوه و لهو ماوهیدا چهندین نوسهر و رۆژنامهنوسیش دهستگیركراون یان ناچار بوون زێدی خۆیان جێبهێڵن.
زارا موحهمهدی مامۆستای خۆبهخش كه به هۆی وتنهوهی وانهی زمانی كوردی به منداڵان دهستگیر و سزای 10 ساڵ زیندانی بهسهردا سهپێنراوه لهسهر دۆسیهكهی و چالاكییهكانی دووا و ئاماژهی بهوهشكرد، هێشتا دادگای تێههڵچوونهوه دوا بڕیاری لهسهر دۆسیهكهی نهداوه.
سهبارهت به باشوری كوردستانیش باس له بهرتهسككردنهوهی سنوری ئازادی رادهبڕین كرا و ئاماژه بهوهدرا له ماوهكانی رابردوودا بهتایبهتی له دهڤهری بادینان چهندین رۆژنامهوان و چالاكوان دهستبهسهركراون كه زۆرینهیان تائێستاش ئازاد نهكراون.
لەبارەی رۆژئاوای کوردستانیشەوە باس لەوەکرا، کە تائێستا هیچ راپۆرتێکیان لە بارەی گرتنی نوسران لەسەر بیرورای جیاواز لە ناوچەکانی ژێر دەستەی ئیدارەی خۆسەری بەدەستنەگەیشتووە.
لهكۆبوونهوهكهدا داوا له بهرپرسانی پێنی نێودهوڵهتی كرا وێڕای گرنگیدان به دۆخی نوسهران و رۆژنامهوانان له كوردستان، له رێگهی دروستكردنی فشار ههوڵهكانیان بخهنهگهڕ بۆ ئازادكردنی نوسهرانی زیندانی له كوردستان و كۆتاییهێنان به پێشێلكردن و بهرتهسك كردنهوهی ئازادی رادهربڕین.
پێنی نێونەتەوەیی له ساڵی 1921 له لهندهن دامهزراوه و له زیاتر له 100 وڵات ناوهندی ههیه و ئامانجی سهرهكی ههوڵدانه بۆ دهستهبهركردنی ئازادی رادهربڕین و گهیاندنی دهنگی ئهو نوسهرانهی كه به هۆی دهربڕینی بیر و باوهڕیان بهرهوڕووی ئازار و ئهشكهنجه و زیندان بوونهتهوه.
یهك له ناوهندهكانی سهر به پێنی نێونەتەوەیی، پێنی كورده كه له ساڵی 1988 دامهزراوه و گرنگی به پرسی ئازادی رادهربڕین له سهرجهم بهشهكانی كوردستان دهدات.
A report from the voice of America on the World Press Freedom Day and part of my speech ئهمڕۆ 3/5/2019 ڕۆژی جیهانی ئازادی ڕۆژنامهگهریی...
له یهكهم ساڵیادی داگیركردنی شاری عهفرین رێكخراوێكی نێودهوڵهتی ئاماژه به تاوانهكانی توركیا و گروپه توندڕهوه سوریهكانی هاوپهیمان...
No comments:
Post a Comment