A Mother Tongue Volunteer Teacher, got arrested
ناوەندی پێنی كوردی دەستگیركردنی مامۆستایەكی خۆبەخشی زمانی كوردی لە لایەن هێزە ئەمنیەكانی ئێرانەوە بە پێشێلكردنی جاڕنامە نێودەوڵەتیەكان ناودەبات.
لە راگەیەنراوێكدا ناوەندی پێنی كوردی كە سەر بە رێكخراوی پێنی نێونەتەوەییە باسی لەوەكردووە، كە زیاتر لە هەفتەیەكە زارا موحەمەممەدی مامۆستای خۆبەخشی زمانی كورد لە لایەن هێزە ئەمنیەكانی ئێران لە شاری سنەی رۆژهەلاتی كوردستان دەستگیر و بێ سەروشوێن كراوە.
راشیگەیاندووە: ئەو خاتوونە بە هاوكاری ئەنجوومەنی نۆژین لە ناو شاری سنە و شارۆچكە و گوندەكانی دەوربەری ئەو پارێزگایە سەدان منداڵی كوردی فێری خوێندن و نووسین بە زمانی دایك- كردووە، ئەمە لە كاتێكدایە كە بەپێی جاڕنامە گەردوونییەكان ئەمە ئەركی حكومەتە نەك تاك.
ناوەندی پێنی كوردی راشیگەیاندووە: لە جاڕنامەی جیهانی زمانی دایكیدا كە لە ساڵی 1996 و لە 52 مادەدا پێكهاتووە، زۆر بە وردی باسی پشتیوانی لە زمانی كەمینەكان كراوە و ئەركی دەوڵەت لەو ڕووەوە دەستنیشان كراوە. هەروەها لە مانفیستۆی جیرۆنای رێكخراوی (PEN)ی نێونەتەوەییدا، كە لە ساڵی 2013 لە 10 خاڵدا دەرچووە، ئەو مافە بۆ هەموو گەلێك بە ڕەوا و پێویست زانراوە. بۆیە وەك ئەركێك دەكەوێتە سەر شانی ناوەندی (PEN)ی نێونەتەوەیی و هەموو ناوەندەكانی بەرگریكردن لە مافە كولتوورییەكان و زمان كە پارێزگاری لێ بكەن.
لە راگەیەنراوێكدا ناوەندی پێنی كوردی كە سەر بە رێكخراوی پێنی نێونەتەوەییە باسی لەوەكردووە، كە زیاتر لە هەفتەیەكە زارا موحەمەممەدی مامۆستای خۆبەخشی زمانی كورد لە لایەن هێزە ئەمنیەكانی ئێران لە شاری سنەی رۆژهەلاتی كوردستان دەستگیر و بێ سەروشوێن كراوە.
راشیگەیاندووە: ئەو خاتوونە بە هاوكاری ئەنجوومەنی نۆژین لە ناو شاری سنە و شارۆچكە و گوندەكانی دەوربەری ئەو پارێزگایە سەدان منداڵی كوردی فێری خوێندن و نووسین بە زمانی دایك- كردووە، ئەمە لە كاتێكدایە كە بەپێی جاڕنامە گەردوونییەكان ئەمە ئەركی حكومەتە نەك تاك.
ناوەندی پێنی كوردی راشیگەیاندووە: لە جاڕنامەی جیهانی زمانی دایكیدا كە لە ساڵی 1996 و لە 52 مادەدا پێكهاتووە، زۆر بە وردی باسی پشتیوانی لە زمانی كەمینەكان كراوە و ئەركی دەوڵەت لەو ڕووەوە دەستنیشان كراوە. هەروەها لە مانفیستۆی جیرۆنای رێكخراوی (PEN)ی نێونەتەوەییدا، كە لە ساڵی 2013 لە 10 خاڵدا دەرچووە، ئەو مافە بۆ هەموو گەلێك بە ڕەوا و پێویست زانراوە. بۆیە وەك ئەركێك دەكەوێتە سەر شانی ناوەندی (PEN)ی نێونەتەوەیی و هەموو ناوەندەكانی بەرگریكردن لە مافە كولتوورییەكان و زمان كە پارێزگاری لێ بكەن.
دەقی راگەیەنراوەكە:
مامۆستایەكی خۆبەخشی زمانی دایك دەستبەسەر كراوە
زارا موحەممەدی، مامۆستای خۆبەخشی زمانی كوردی، بەهۆی ئەوەی كە منداڵانی كوردی فێری خوێندن و نووسین بە زمانی دایك كردووە لەگەڵ دووهاوكاری دیكەی به ناوی (ئیدریس مینبەری و ڕێبوار مینبەری)، ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردوو لەلایەن هێزە ئەمنییەكانی كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە دەستگیركراون. بە پێی هەواڵەكان، ڕۆژی شەممە هەردوو هاوكاری خاتوو زارا ئازاد كراون، بەڵام تا ئێستا هیچ هەواڵێك لە خودی ئەو مامۆستایە نییە.
پەروەردە و خوێندن بە زمانی دایك، لە چەندین جاڕنامەی گەردوونیی مافەكانی مرۆڤدا ئاماژەیان پێكراوە و بە یەكێك لە مافە هەرە گرنگ و سەرەكییەكان پێناسە كراوە. ئەمە جگە لەوەی كە لە جاڕنامەی جیهانی زمانی دایكیشدا كە لە ساڵی ١٩٩٦ و لە ٥٢ مادەدا پێكهاتووە، زۆر بە وردی باسی پشتیوانی لە زمانی كەمینەكان كراوە و ئەركی دەوڵەت لەو ڕووەوە دەستنیشان كراوە. هەروەها لە مانفیستۆی جیرۆنای رێكخراوی (PEN)ی نێونەتەوەییدا، كە لە ساڵی ٢٠١٣ لە ١٠ خاڵدا دەرچووە، ئەو مافە بۆ هەموو گەلێك بە ڕەوا و پێویست زانراوە. بۆیە وەك ئەركێك دەكەوێتە سەر شانی ناوەندی (PEN)ی نێونەتەوەی و هەموو ناوەندەكانی بەرگریكردن له مافە كولتوورییەكان و زمان كە پارێزگاری لێ بكەن. كەچی ئێستا لە ئێران ژنە مامۆستایەكی خۆبەخشی زمانی دایك، لە ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردووەوە لەلایەن هێزەكانی ئاسایشەوە دەستبەسەر كراوە و چەندین ڕۆژە بێسەروشوێنە.
زارا محەممەدی سەرەواڵە، تەمەنی ٢٩ ساڵە، دانیشتووی شاری سنەیە لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان/ ئێران، بڕاونامەی ماستەری لە بەشی جیۆپۆلەتیكی زانكۆی بیرجەند لە ئێران وەرگرتووە. زارا بە مامۆستای فێرگەكانی زمانی كورد لە ڕۆژهەلاتی كوردستان ناسراوە. ئەو خاتوونە بە هاوكاری ئەنجوومەنی نۆژین لە ناو شاری سنە و شارۆچكە و گوندەكانی دەوربەری ئەو پارێزگایە سەدان منداڵی كوردی فێری خوێندن و نووسین بە زمانی دایك- كردووە، ئەمە لە كاتێكدایە كە بەپێی جاڕنامە گەردوونییەكان ئەمە ئەركی حكومەتە نەك تاك.
لە بەندەكانی ٣ و ٤ی مادەی چوارەمی جاڕنامەی گەردوونی مافی كەمینە نەتەوەیی و ئاینیی و زمانییەكاندا هاتووە:
٣. دەولەتەكان بەپێی توانا پێویستە ڕێوشوێنە پێویستەكان بگرنە بەر و هەل بڕەخسێنن بۆ ئەندامەكانیان بۆ فێربوونی زمانی دایك.
3. States should take appropriate measures, wherever possible, so that persons belonging to minorities have adequate opportunities to learn their mother tongue.
پەروەردە و خوێندن بە زمانی دایك، لە چەندین جاڕنامەی گەردوونیی مافەكانی مرۆڤدا ئاماژەیان پێكراوە و بە یەكێك لە مافە هەرە گرنگ و سەرەكییەكان پێناسە كراوە. ئەمە جگە لەوەی كە لە جاڕنامەی جیهانی زمانی دایكیشدا كە لە ساڵی ١٩٩٦ و لە ٥٢ مادەدا پێكهاتووە، زۆر بە وردی باسی پشتیوانی لە زمانی كەمینەكان كراوە و ئەركی دەوڵەت لەو ڕووەوە دەستنیشان كراوە. هەروەها لە مانفیستۆی جیرۆنای رێكخراوی (PEN)ی نێونەتەوەییدا، كە لە ساڵی ٢٠١٣ لە ١٠ خاڵدا دەرچووە، ئەو مافە بۆ هەموو گەلێك بە ڕەوا و پێویست زانراوە. بۆیە وەك ئەركێك دەكەوێتە سەر شانی ناوەندی (PEN)ی نێونەتەوەی و هەموو ناوەندەكانی بەرگریكردن له مافە كولتوورییەكان و زمان كە پارێزگاری لێ بكەن. كەچی ئێستا لە ئێران ژنە مامۆستایەكی خۆبەخشی زمانی دایك، لە ڕۆژی پێنجشەممەی ڕابردووەوە لەلایەن هێزەكانی ئاسایشەوە دەستبەسەر كراوە و چەندین ڕۆژە بێسەروشوێنە.
زارا محەممەدی سەرەواڵە، تەمەنی ٢٩ ساڵە، دانیشتووی شاری سنەیە لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان/ ئێران، بڕاونامەی ماستەری لە بەشی جیۆپۆلەتیكی زانكۆی بیرجەند لە ئێران وەرگرتووە. زارا بە مامۆستای فێرگەكانی زمانی كورد لە ڕۆژهەلاتی كوردستان ناسراوە. ئەو خاتوونە بە هاوكاری ئەنجوومەنی نۆژین لە ناو شاری سنە و شارۆچكە و گوندەكانی دەوربەری ئەو پارێزگایە سەدان منداڵی كوردی فێری خوێندن و نووسین بە زمانی دایك- كردووە، ئەمە لە كاتێكدایە كە بەپێی جاڕنامە گەردوونییەكان ئەمە ئەركی حكومەتە نەك تاك.
لە بەندەكانی ٣ و ٤ی مادەی چوارەمی جاڕنامەی گەردوونی مافی كەمینە نەتەوەیی و ئاینیی و زمانییەكاندا هاتووە:
٣. دەولەتەكان بەپێی توانا پێویستە ڕێوشوێنە پێویستەكان بگرنە بەر و هەل بڕەخسێنن بۆ ئەندامەكانیان بۆ فێربوونی زمانی دایك.
3. States should take appropriate measures, wherever possible, so that persons belonging to minorities have adequate opportunities to learn their mother tongue.
٤. دەولەتەكان پێویستە لە بواری خوێندندا بەپێی توانا هەنگاو بنێن بۆ هاندان و پێدانی زانیاری مێژوویی، نەریت، زمان و فەرهەنگی ئەو كەمینانەی لەناو سنوورەكانیدا دەژین.
4. States should, where appropriate, take measures in the field of education, in order to encourage knowledge of the history, traditions, language and culture of the minorities existing within their territory.
4. States should, where appropriate, take measures in the field of education, in order to encourage knowledge of the history, traditions, language and culture of the minorities existing within their territory.
پێویستە ئەوە بڵێین كە خوێندن بە زمانی دایك یەكێكە لە مافە سەرەكییەكانی هەر مرۆڤێك و ناكرێت پەروەردەی بۆ هیچ كاتێكی دیكە دوابخرێت. هەر مرۆڤێك مافی ئەوەی هەیە كە بەو زمانە بخوێنێت كە بە زمانی زگماكی دەناسرێ و قسەی پێ دەكا. دەروونناسان بڕوایان وایە كە بە شێوەی سروشتی زمانی دایك زمانێكە كە تاك پەیوەندییەكی سۆزداریی بەهێزتری لەگەڵی دا هەیە و لەڕووی پەروەردەییەوە باشتر دەتوانێ هەستی خۆی پێ دەربڕێ.
30/5/2019
كۆمیتەی مافی زمان و وەرگێر
ناوەندی (PEN)ی كورد
كۆمیتەی مافی زمان و وەرگێر
ناوەندی (PEN)ی كورد
No comments:
Post a Comment